تنور سنتی؛ قلب آشپزخانه آذربایجانی

تنور سنتی از قدیم‌الایام یکی از مهم‌ترین ابزارهای پخت در آذربایجان بوده و هنوز هم در بسیاری از خانه‌ها و نانوایی‌های محلی استفاده می‌شود. این ابزار کهن نه تنها برای پخت نان بلکه برای تهیه انواع شیرینی‌ها و حتی برخی غذاها نیز کاربرد دارد. تنور سنتی با ایجاد دمای بالا و توزیع یکنواخت گرما، طعم خاصی به نان می‌دهد که در هیچ روش پخت دیگری قابل دستیابی نیست. حرارت مستقیم آتش و بخار طبیعی که در داخل تنور ایجاد می‌شود، باعث پخت سریع و کیفی نان می‌شود.

انواع تنورهای سنتی

تنورهای سنتی در اشکال و اندازه‌های مختلفی وجود دارند که هر کدام ویژگی‌های خاص خود را دارند. تنور خانگی معمولاً کوچک‌تر و قابل حمل است و در حیاط خانه‌ها نصب می‌شود. تنورهای نانوایی بزرگ‌تر و با ظرفیت بیشتر هستند تا بتوانند نیاز تعداد زیادی مشتری را تأمین کنند. جنس تنور معمولاً از گل مخصوص، آجر نسوز و مواد عایق ساخته می‌شود که قابلیت تحمل دمای بالا را داشته باشد. طراحی داخلی تنور به گونه‌ای است که جریان هوای گرم به طور یکنواخت در آن گردش کند.

نگهداری و افزایش عمر تنور

نگهداری صحیح از تنور سنتی برای حفظ کیفی و افزایش عمر آن بسیار مهم است. پس از هر بار استفاده، تنور باید کاملاً سرد شود و سپس خاکستر و بقایای سوخته از آن پاک شود. رطوبت دشمن اصلی تنور است و باید از نفوذ آب به داخل آن جلوگیری کرد. در فصول سرد، بهتر است تنور را با پوشش مناسبی محافظت کرد. تعمیر و مرمت به‌موقع ترک‌های ایجاد شده نیز ضروری است. با رعایت این نکات، تنور سنتی می‌تواند سال‌ها خدمت کند و نان‌های خوشمزه تولید کند.